Whistlejacket tablosu, 18. yüzyıl İngiltere’ sinde yıldız bir yarış atı olan safkan Arap atı Whistlejacket’ ın portresidir. İngiliz ressam George Stubbs tarafından 1762 yılında yapılmıştır. Londra Ulusal Galeri 34 numaralı odada sergilenmektedir.
Bu atla karşılaşmıştım. Ulusal Galeri’ deki en etkileyici tablolardan biriydi. Bir resme değil de bir ata bakar gibi hissediyorsunuz.
Ulusal Galeri’ de Van Gogh, Rubens, Caravaggio gibi birçok sanatçının meşhur eserlerinin de bulunduğu 2000′ den fazla resim sergilenmektedir. Whistlejacket, bütün bu eserler arasında en çok ilgi gören resimdir. Louvre’ da Mona Lisa ne ise, adeta Ulusal Galeri’de de Whistlejacket portresi odur.
Bu tablo, 1997 yılında Heritage Lottery’ i desteklemek için Ulusal Galeri tarafından satın alınarak koleksiyona katıldı.
At Ressamı Mr. Stubbs
Whistlejacket’ ın cazibesinin arkasında George Stubbs’ un yetenekleri yatıyor. Stubbs’ ın atların anatomisi üzerine derin bilgisi, hayal gücüyle birleşince bu eser ortaya çıkar. Stubbs kariyerine bir sağlık okulunda insan anatomisi üzerine çalışarak başlar. Sonrasında insandan atlara geçiş yapar.
Yaklaşık iki yıl ölü atların kas ve iskelet sistemlerini inceler. 1766′ da atlarla ilgili olağanüstü çizimlerin olduğu eseri At Anatomisi kitabını yayınlar. Tıpkı Leonardo da Vinci’ nin İnsan Anatomisi üzerine yaptığı çizimler gibi.
Stubbs’ ın bu çalışması at yarışları ve yetiştiriciliği ile ilgilenenlerin dikkatini çeker. Londra Jokey Kulübü popüler atlarının portrelerini çizdirmeye başlar.
Sonrasında, İngiltere’nin en zenginlerinden Rockingham tarafından Yorkshire’ deki Wentworth Woodhouse’ a davet edilir. Burası, yaklaşık 200 atın olduğu bir ahıra sahip Avrupa’ nın en büyük malikanelerinden biridir. Bir süre burada kalır. Stubbs ile Whistlejacket’ ın yolları burada kesişir.
Dönüm Noktası
Whistlejacket’ ın portresi sanat tarihinin dönüm noktalarından biri olarak kabul ediliyor. Krallar için ayrılan boyutlar ilk defa bir hayvan resmi için kullanılıyordu. Bunun yanında, yaşayan kendine has karakteri olan spesifik bir atın resmi yapılmış oldu. Resimdeki diğer detaylar da dikkat çekici.
Resmin arka planında hiçbir şey yok, insan yok, manzara yok, atın eğeri yok, kırbaç yok, dizgin yok. Resimde attan başka, atın arka ayaklarının küçük bir gölgesi var.
Gerçek boyutlarda özgür bir at; kestane renkli, parlak yeleli, korkmuş bakışlarla bir Arap atı.
Muhteşem Gerçeklik
Whistlejacket’ in portresinin bittiği gün ilginç bir olay olur. Stubbs’ın arkadaşı Ozias Humphry hatıralarında şöyle anlatır: Resmin bittiği gün Stubbs resmi Whistlejacket’ in görebileceği bir duvara asar. Atı besleyen seyis bağırmaya başlar. Gelenler Whistlejacket’ ın resme kızgınca baktığını, onu parçalamaya çalıştığını görürler. Stubbs, böylece resimde nasıl bir gerçekliği yakalamış olduğunu anlar.
Picasso’ ya Etkisi
Whistlejacket, diğer bir meşhur at resmi olan Guernica’ yı çizerken Picasso’ ya fikir vermiştir.
Stubbs’ın çizimlerinden yararlanan diğer bir sanatçı ise Alman ressam Hans Haacke’ dir. Trafalgar Meydanı’ ndaki 4 kaideden bir tanesinde yer alan bronz at heykeli (Gift Horse) ona aittir. Haacke, bu heykeli Stubbs’ın At Anatomisi kitabındaki çizimlerden birini referans alarak yapmıştır.
Bazı bağlantılar:
Bu bağlantıdan tabloyu daha yüksek çözünülükte inceleyebilirsiniz: Whistlejacket
Ulusal Galeri’ de görülmesi gereken diğer eserler için ise bu bağlantıya göz atabilirsiniz: National Gallery’ daki önemli tablolar
Kaynaklar:
- Representing the Modern Animal in Culture – Jeanne Dubino, Ziba Rashidian and Andrew Smyth.