İspanyol Merdivenleri, Roma’da İspanyol Meydanı’na (Piazza di Spagna) Trinità dei Monti’ye çıkan ve 137 adet basamaktan oluşan bir merdiven. Dünyanın en meşhur merdivenleri arasında kabul ediliyor. Burada bir merdivenin ötesinde, bir anıtın basamaklarındasınız.
Roma’nın en renkli yerlerinden biridir. Özellikle, akşam üzeri merdivenlere oturup şarkı söyleyen sokak sanatçılarının eşliğindeki Roma manzarasını izlemek için gidilmelidir.
Merdivenler, ressamlar için de popüler bir yer. Merdivenleri çıktıktan sonra, manzaraya karşı portre çizen birçok ressam sizi karşılıyor.
Merdivenlerin Tarihçesi
Eskiden merdivenlerin aşağısındaki İspanyol Meydanı’nda, İspanyol Konsolosluğu vardı. Merdivenlerin yukarısında ise Fransızların Trinità dei Monti kilisesi vardı.
Fransızlar, kralları Louis’in heykelini merdivenlerin başına yaptırmak istiyordu. İspanyollar da kendi krallarının heykelini merdivenlerin aşağısına yaptırmak istiyordu. Aralarındaki bu rekabet merdivenlerin yapımını 50 yıl geciktirdi.
Merdivenlerin yapımının sponsoru olan Papa Clement, bu iş için o sıralar Trinità dei Monti’de çalışan mimar Francesco de’Santis’i görevlendirdi. İspanyol Merdivenleri’nin yapımı 1723–1725 yılları arasında tamamlandı.
De’Santis dışbükey ve içbükey formlarda bir merdiven tasarladı. Roma manzarasının merdivenler boyunca görülmesini amaçlıyordu. Merdivenlerin birçok kopyası yapıldı. Ancak, hiçbiri De’Santis’n ki kadar başarılı olamadı.
Roma Tatili
Merdivenlerin bu kadar çok ziyaret edilmesinde, 1953 yapımı Roma Tatili filminin büyük katkısı olur. Bu filmden sonra İspanyol Merdivenleri dünyanın dikkatini daha çok çeker.
Eski Gemi Çeşmesi (Fontana della Barcaccia)
Merdivenlerin altında, İspanyol Meydanı’ndaki çeşmedir. Roma’nın o güzel çeşmelerinden bir diğeridir. İlginç bir hikayesi var: 1598’de Tiber Nehri taşar, su küçük bir tekneyi İspanyol Meydanı’na taşır. Su çekildiğinde tekne meydanın ortasında kalır.
Barok tarzın en önemli sanatçılarından Bernini, bu tekneden ilham alır ve çeşmeyi yapar.
Not: Roma’da dolaşırken boş su şişelerini atmayın. Sokakta gördüğünüz bütün çeşmelerden doldurabilirsiniz. Bu çeşmedeki şişelerini doldurmak için sıraya girenleri gördüğümde şaşırmıştım.
Roma Üçlemesi
İspanyol Merdivenleri, Popolo kapısından başlayan bir üçlemenin son parçasında yer alıyor.
Roma’nın tarihi giriş kapısı Popolo Meydanı’na açılıyor. Meydandan üç cadde çıkıyor. Bunlar; Ripetta, Corso ve Babuino caddeleridir. Bu üç caddeyi kesip İspanyol Merdivenleri’ne çıkan sokak Condotti ( ya da Trinity sokak). İspanyol Merdivenleri’nin altındaki üçgen şeklindeki meydan İspanyol Meydanı. Merdivenlerin yukarısında ise Trinità dei Monti bulunuyor.
Bütün bu planlamanın hikayesi 16. yüzyıla dayanıyor. Hristiyanlık’taki teslis ya da üçleme inanışına ithafen böyle bir tasarım ve isimlendirme yapılmış.
Kaynaklar:
- Art and Architecture in Italy 1600 to 1750, Rudolf Wittkower.