Antik Roma kalıntıları
Goethe’nin İtalya seyahatinin en büyük amacı Antik Roma’nın kalıntılarıydı. Onları incelemek, kendini yetiştirmek ve onlardan ilham almak istiyordu. Roma’ya ulaştığında harabelerle karşılaşır ve çaresizlik içerisinde “Konuş benimle taş!” diye yalvarır.
Roma’nın nasıl kurulduğu, Virgil’in Aeneid‘ında şöyle geçer: Truva yenilgisinden sonra Aineias, oğlunun sırtında Truva’dan kaçar. Arkadaşlarıyla birlikte İtalya’ya giderek Roma’nın ilk yerleşim birimlerini kurar. Bugünkü Lazio civarı. 400 yıl sonra da Aineias’ın torunları Romulus ve Remus, Roma’yı kurarlar.
Roma’yı kuran ikiz kardeşlerden Romulus, Palatino Tepesi’ne; Remus, Aventine Tepesi’ne yerleşir.
7 Tepeli Roma
İstanbul gibi Roma’nın da 7 tepe üzerine kurulduğunu öğrendim. MÖ 1. yüzyılda heryıl 11 Aralık’ta kutlanan Septimontium (yedi tepe) festivalinde her bir tepede kurbanlar adanır sonrasında kutlamalar yapılırdı. Tepelerin hangileri olduğu hakkında çeşitli rivayetler bulunuyor. 4.yüzyılda çıkan bir kataloğa göre bu tepeler: Palatino, Aventine, Capitoline, Esquiline, Quirinal, Viminal ve Servian Tepeleri.
Palatino Tepesi
Roma, MÖ. 753 yılında Palatino Tepesi’nde kuruldu. Yapılan kazı çalışmalarında, tepedeki Augustus’un evinin bulunduğu yerde Roma’nın kurucularında Romulus’un barakasının olduğu tespit edildi.
Augustus’un Palatino Tepesi’ne yerleşmesi tepenin tarihindeki en önemli gelişmedir. Sonrasında Tiberius, Nero, Septimus da saraylarını buraya yaptırdılar. Zamanla bütün tepe Roma imparatorların resmi konutu haline geldi. Palatium denilen devasa bir saray yapıldı. Avrupa dillerinde kullanılan ve saray anlamına gelen “palace” kelimesi buradan gelir.
Palatino Tepesi ise adını Roma mitolojisindeki çobanların, sürülerin ve hayvanların tanrıçası Pales’ ten alıyor.
Dişi Kurt Efsanesi
Rivayete göre; ikiz kardeşler Romulus ve Remus’un dedeleri Numitor, kardeşiyle olan savaşını kaybeder. Henüz bebek olan torunlarının hayatını kurtarmak için, onların bir sepet içerisinde Tiber Nehri’ne bırakılmasını emreder. Palatino Tepesi civarına kadar gelen sepetteki ikiz kardeşlerin hayatı, bir dişi kurt tarafından kurtarılır. Dişi Kurt (she-wolf) onları, Palatino Tepesi’nin eteklerindeki bir mağaraya götürür. Orada emziririr.
Bundan dolayı dişi kurt Roma’nın doğuşunu simgeliyor. Capitol Müzesi’nde 11. yüzyıla ait bronzdan meşhur dişi kurt heykeli sergilenmektedir.
Roma Forumu
Forum vadisi, Tiber Nehrini besleyen derelerden birinin zamanla Palatino ve Capitol Tepeleri arasındaki alanı yontması sonucu oluşmuş bir vadidir. Antik Roma’da sosyal ve dini hayatın yaşandığı yerdi. Roma İmparatorluğundaki ihtişamın günümüzdeki en büyük izlerindendir.
Saturn, Venüs ve Romulus tapınaklarının da aralarında bulunduğu, Antik Çağlardan pek çok tapınağın kalıntılarını görebilirsiniz. Tapınakların dışında Titus Kemeri, Septimius Severus Kemeri, Antoninus ve Faustina Tapınağı, Curia da Roma Forumu’nda görülmesi gereken yerlerdendir.
Ayrıca, Forum’da yürürken sadece yapılara da değil yerlere de bakılmalı. Kimisi sonradan restore edilse de, Antik Roma zamanında yapılan taş yolların üzerinde yürüdüğünüzü unutmayın.
Roma Forumu’ndaki en dikkat çekici yapı Antoninus ve Faustina Tapınağı’ydı. Almanların milli bir sanat olarak gördükleri Gotik mimariden nefret eden Goethe, antik mimarinin en eskisi ve en sadesi Antonius ve Faustina tapınağı için şu sözleri söylüyor:
“..bizim tütün çubuğunu andıran sütunlarımızdan, oyalı ve nakışlı sipsivri kulelerimizden bambaşka bir şey.”
Capitol Tepesi
Roma’nın 7 tepesinden en küçüğü. Bir zamanlar Jupiter Tağınağı burada bulunmaktaydı.
Roma’daki Capitol Tepesi meydanının düzenlenmesi, Michelangelo’nun hayatının sonlarına doğru yaptığı eserlerden biridir. Ortaçağdan kalma bu meydan yetersizdi. Yeni bir görünüm kazandırılması gerektiğini düşünen Vatikan, bu işi Michelangelo’ya teklif etti. Yenileme çalışmaları meydana getirilen Marcus Aurelius heykeli ile başladı. Günümüzde burada heykelin bir kopyası bulunuyor.
Dikdörtgen formundaki meydanı yuvarlak olarak değiştirip ortasına bu heykeli koymayı düşünüyordu. Ancak, Vasari’nin aktardıklarına göre Michelangelo’nun bu planı kaybolur. Planın sadece birkaç parçası kalır. Orjinal plan bazı değişikliklere uğrar. Meydan Michelangelo’nun ölümünden sonra tamamlanır.
Gezi Notları
- Kolezyum ve Palatino Tepesi ardından Roma Forumu’ nu kapsayan bir tura katıldım. Biraz yorucu ve uzun bir turdu. Ancak, Antik Roma ‘yı tanıma adına güzel bir tecrübeydi.
- Palatino Tepesi ve Roma Forumu biletleri için bu sayfayı ziyaret edebilirsiniz: https://www.coopculture.it/
- Roma’da gezilecek diğer yerler için bu yazıya göz atabilirsiniz: Roma Gezilecek Yerler: Güzel meydanlar diyarı
Antik Roma ‘dan Bazı Kareler
