Semerkant Gezilecek Yerler: İpek Yolunun Şehri

Semerkant Hakkında

Semerkant dünyanın en eski şehirlerinden biridir. İstanbul’la hemen hemen aynı dönemlerde, MÖ 700 yıllarında kuruldu. Büyük İskender tarafından ele geçirildikten sonra da İpek Yolu ile tanıştı. Çin ile Akdeniz arasında önemli bir ticaret merkezi oldu.

Semerkant, İpek Yolu’nu hala yaşıyor. Şehirde her yer pazar ve her yer ipek. Şehrin en tarihi yapılarında bile sürekli bir şeyler alınıp satılıyor. Kaliteli ve uygun fiyata ipek almak isteyen Avrupalıların tercih ettiği bir yer.

Semerkant, Moğol istilasında yerle bir edildi. Timur zamanında tekrar inşa edildi. Bugün gördüğümüz tarihi yapıların birçoğu bu dönemde yapıldı. Timur’un torunu Uluğ Bey zamanında ise Semerkant tam bir bilim, kültür ve ticaret merkezi oldu.

Semerkant, binlerce yıllık tarihi mirasıyla 2001 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine alındı.

Gezilecek Yerler

Registan Meydani

Semerkant’ın en çok ziyaret edilen yeridir. Gündüz akşam her zaman kalabalık ve renkli.

Registan, üç tarafı üç muhteşem yapıyla çevrili bir meydan. Bunun başka bir örneğini şimdiye kadar görmedim. Bu yapılar; Uluğ Bey Medresesi, Tillya-Kari (Altın Kaplamalı) Medresesi ve Sher-Dor (Aslanlı) Medrese’dir.

Registan, Moğol istilasından önce sanat ve ticaret merkezi olarak yapılmış. Günümüzde de medreselerin içerisinde çeşitli el sanatları yapan ve yöresel eşyalar satan pek çok dükkan bulunuyor.

Uluğbey Medresesi

Geçmişi Orta Çağa kadar uzanan, dini bilimlerin yanı sıra matematik, astronomi ve fizik gibi bölümlerin de bulunduğu bir üniversite. Uluğ Bey’in bizzat kendisi burada matematik dersi veriyor. Uluğ Bey’in yakın arkadaşı Ali Kuşçu da medresede ders verenler arasında. Medresenin giriş kapısının üst panelindeki mozaiklerdeki şekiller yıldızları temsil etmektedir.

Şir-Dor Medresesi ya da Aslanlı Medrese

Uluğbey Medresesinin tam karşısında ve neredeyse birer bir aynı mimariye sahip. Giriş kapısının üst panelindeki mozaiklerde yavru bir geyiği avlayan aslan, aslanın sırtında doğan bir güneş ve güneşin içerisinde bir insan sureti resmedilmiş. Medrese adını bu Aslan figüründen alıyor.

Tillya-Kari ya da Altın Kaplamalı Medrese

Registan’daki medreseler içerisinde en göz alıcı yapı burasıydı. Kubbesi ve duvarlardaki süslemeler muhteşemdi. Bir zamanlar burası lüks ve zenginliğiyle ziyaretçileri şaşırtmak için kullanılırmış.

Gur Emir Mozolesi

Mozolede Timur ve torunlarının kabirleri bulunuyor. En büyük mezar taşı Timur’un hocası Mir Said Baraka’ya ait. Timur, hocasının ayaklarının altına defnedilmiş, Uluğbey de dedesinin ayaklarının altına.

Yeşim taşından yapılmış ve ortadan kırık olan mezartaşı Timur’a ait. Rivayate göre; İran Şahı Nadir, Buhara’yı almasının ardından Timur’un mezartaşındaki yeşim taşını söktürür ve Meşhed’e götürür. Nadir, birgün Timur’un hocası Mir Said Baraka’yı rüyasında görür. Bu rüyadan çok korkan Şah kalkar kalkmaz yeşim taşını sahip olduğu yere gönderir. Yolda nehre düşen taş ikiye ayrılır.

Uluğ Bey Rasathanesi

Orta Çağın en büyük uzay gözlem istasyonudur. Silindir şeklinde olan bu yapı, bir zamanlar güneş, ay ve diğer gezegenlerin koordinatlarının hesaplanmasında kullanırdı. Henüz teleskopların olmadığı o dönemlerde hazırlanan ve Uluğbey Zij adı verilen katalogda 1018 adet yıldız tanımlanmıştır. Bu eser batılı birçok araştırmacı tarafından da kullanılmış, modern uzay çalışmalarının temelinin atılmasında oldukça yararlı bir kaynak olmuştur.

İslam Kerimov Caddesi

Semerkant’ın trafiğe kapalı, en hareketli caddesi. Özellikle tatil günlerinde çok kalabalık oluyor.

Bibi Hanım Cami

Orta Asya’nın en büyük camiidir. Devasa giriş kapısı etkileyiciydi. Şimdiye kadar bu kadar büyük bir kapıdan geçmemiştim.

Timur’un eşi Bibi Hanım tarafından yaptırılmıştır. Timur seferdeysen Bibi Hanım eşine sürpriz yapmak için bu büyüklükte bir cami yaptırmış.

Semerkant Pazarı

İslam Kerimov caddesi üzerinde büyük bir pazar. Pazarda birçok yöresel ürünü bulabilirsiniz.