Pembe Göl ya da Retba Gölü, Senegal’in en önemli simgesel noktalarından biridir. Dakar’ a 40 km uzaklıkta Sangalkam bölgesinde yer almaktadır. Senegal’ in kuzey sahillerindeki kıyı göllerindendir.
Bir zamanlar, Paris-Dakar rallisi bu gölün kenarındaki tuz yığınlarında son bulurdu. 1978-2008 arası 30 yıl boyunca. 2009 yılından itibaren ise, Marsilya’ dan başlayan Afrika Eco Race yarışlarının varış noktası oldu.
Binlerce kişi, gölden çıkardıkları tuzdan geçimlerini sağlıyor. Göl, tuz çıkarmak isteyen herkese açık. Burkina Faso, Gambiya, Gine ve Mali’ den bile buraya tuz çıkarmaya gelenler var.
Tuz, tamamen geleneksel araçlarla çevreye herhangi bir zarar verilmeden çıkartılıyor. Olağanüstü bir gayret gerektiren bir yöntem. Gölde 1 litre suda 400 gr tuz var. Su vücudunuza değdiğinde yanma hissi oluşuyor. Uzun süre maruz kalınırsa tahrişler oluşuyor. Bundan dolayı tuz toplaynlar haftada en fazla iki gün çalışabiliyorlar.
Senegal, Afrika’ da en fazla tuzun üretildiği ülkedir. Pembe Göl ise Senegal’ in ana tuz üretim yerlerinden biridir. Yılda 450 bin tondan fazla tuz üretiliyor. Bu tuzun yaklaşık %10′ u bu gölden çıkarılmaktadır.
5 km uzunluğunda 1.1 km genişliğinde bir göl. Derinliği ise 90 ila 150 cm arasında değişiyor.
19. yüzyılda 32 kilometre karelik bir alana sahipmiş. Bugünkünün neredeyse on katı. Yıllar içerisinde kuraklık ve rüzgarın yığdığı kum tepelerinin gölün kaynaklarıyla arasındaki bağı kapatmış olması gölün küçülmesinde etkili olmuş. Önümüzdeki yıllarda ise göl tamamen kuruma tehlikesi ile karşı karşıya.
Gölden çıkarılan tuzun kendine özgü bir kalitesi vardır. Bu da Senegal’ e özgü tuz çıkarma yönteminden dolayıdır. Bu yöntemde, tuz ıslak olarak çıkarılır, sonradan kurutulur.
Islak tuzu gölün dibinden çıkarıp sahile getirme işi erkeklerde. Tuz çıkarıcılar omuzlarında kadar gelen göl suyunun içerisinde saatlerce kalarak, gölün dibinden çıkardıkları tuzu yanlarındaki sallara boşaltıyorlar. Her seferinde yaklaşık 1 ton tuz çıkarıyorlar. Sahile çıkarılan tuzu kurutma işi ise kadınlarda.
Pembe Göl’ de tuzun hikayesi 40 yıl önce başladı.. İlk tuz 1970 yılında çıkarıldı. Yaklaşık 3000 kişi bu işle uğraşıyor. Kimisi gölden tuzu çıkarıyor, kimisi kurutuyor kimisi de satıyor. Gölün civarındaki şehirlerden hatta civar ülkelerden tuz tüccarları buraya geliyor ve çıkarılan tuzu satın alıyorlar.
Tuz, tamamen geleneksel araçlarla çevreye herhangi bir zarar verilmeden çıkartılıyor. Olağanüstü bir gayret ve zanaat gerektiren bir yöntem.
Gölden çıkarılan tuzun, tüketicileri tarafından daha konsantre tuzlu bir tadı olduğuna inanılıyor. Bu özelliğiyle de tuz eşine nadir rastlanan tuzlar arasında yer alıyor.
Tuz gölden ilk çıkarıldığında ıslak iken pembe renklidir. Çıkarıldıktan bir kaç gün sonra güneşin ve rüzgarın etkisiyle tuz tamamen kurur ve tuzun rengi kar beyazına döner.
Pembe Göl Aslında Pembe Değil
Sadece güneşli ve rüzgarlı havalarda göl pembe rengini alıyor. Normalde gölün rengi gri. Bildiğimiz göl renginde. Yapılan laboratuvar çalışmaları gölün renginin pembe olmasını, aşırı tuzlu ortamları seven siyanobakterilerin pembe bir türünden kaynaklandığını söylüyor.
Gölde Sandal Turu
Pembe göle yolunuz düşerse, sandalla göl turuna mutlaka katılın. Tuzun ne şartlarda, nasıl çıkarıldığını yakından görebilir, Pembe gölün tuzunun yoğunluğunu hissedebilirsiniz.