Victoria Gölü, Afrika’ya hayat veren bir göl. Nil Nehri’nin doğduğu yer. Kenya’dan Akdeniz’e milyonlarca insanı besliyor.
Uganda’da iki gün geçirdim. İki gün boyunca da her fırsatta kendimi göl kenarına attım. Muhteşem bir manzarası vardı. Göldeki balıkçıları izlerken saatlerin nasıl geçtiğini anlayamamıştım.
Gölden ziyade bir denizi andırıyor. Kenya, Tanzanya ve Uganda tarafından paylaşılan göl dünyanın en büyük ikinci tatlı su gölüdür. 68,635km2 bir alana sahip ve çevresi 3200 km uzunluğunda. Çeşitli büyüklükte yaklaşık 1000 tane ada bulunuyor.
Afrika’nın kalbindeki bu göl, 45 milyon insanın hayatını etkiliyor. 193,000km2 lik geniş bir havzası var. Binlerce balıkçı bu gölden geçiniyor. Göldeki en değerli balıklardan Nil levreği, Avrupa ülkelerine ihraç ediliyor.
Gölün Adı Neden Victoria?
Kenyalılar bu göle Nam Lowe (sonsuz su), Ugandalılar ise Nnalubaale (tanrıların evi) adını vermişler. Bir de yabancıların verdikleri adlar var. Mesela, Araplar Ukerewe demişler.
Göl bugünkü adını İngilizlerden almış. İngiliz kaşif John H. Speke, 1958 yılında Nil Nehri’ nin kaynağını bulduğunu ilan eder. İngiltere kraliçesi Victoria’nın onuruna göle onun adını verir. Daha sonra bu bölgeye gelen batılılar da bu adı kullanınca, gölün adı Victoria olarak kalır.
Tarihçesi
Gölün etrafında ilk yerleşim ikinci yüzyılın başlarında Bantu kabilesi ile başaladı. Onları, 14. yüzyılda Luo kabilesi takip etti. Nil Nehri vasıtasıyla Kuzey Afrika’dan gelin gölün Uganda tarafına yerleştiler. Sonrasında Kenya tarafına geçtiler. Bölgeye yerleşen diğer kabileler: Elgon Masai, Baganda, Banyoro, Toro, Ankole, Basoga, Wanazaki, Wajita, Wakerewe, Banyala, Suba…
Görüldüğü gibi, Victoria havzası birçok farklı kültürü bir araya getirdi. Zamanla bu bölge önemli ticaret merkezi halini aldı. Küçük olan yerleşimler büyüdü bazılarının nüfusu milyonlara ulaşan şehirler oldu. Günümüzde gölün etrafındaki belli başlı şehirler: Uganda’da Kampala, Entebbe ve Jinja; Kenya’da Kisumu, Homa Bay;Tanzanya’da Mwanza, Musoma ve Bukoba.
Göl hakkında bazı bilgiler:
- Ekvator çizgisi gölün kuzeyinden geçmektedir.
- Nil Nehri, Jinja yakınlarındaki Ripon Şelaleleri’nden Victoria Gölü’nü terk eder. Murchison Şelalesi’ni geçtikten sonra Albert Gölü’ne dökülür. Güney Sudan’a girmeden önce, Uganda’daki nehrin son kısmı olan Albert Niline’e akar.
- Göl yaklaşık 400 bin yaşında.
- MV Bukoba feribotu 21 Mayıs 1966’da Victoria Gölü’nde battı. Yaklaşık 1000 kişi hayatını kaybetti.
Kaynaklar:
- Lake Victoria, Joseph L. Awange / Obiero Ong’ang’a.