Tabnit lahdi, Sidon kralı Tabnit’e aittir. Her ne kadar antik Mısır eserlerine benzetilse de, bu lahit Fenike kültürünün harika örneklerinden biridir. MÖ. 5 yüzyıla tarihlenmektedir.
1887 yılında Sidon Nekropol’ü yakınlarında İskender Lahdi ile birlikte bulundu. Osman Hamdi Bey’in öncülüğünde gerçekleşen kazılarda bulunan bu lahit, sonrasında İstanbul Arkeoloji Müzesi’ne getirildi.
Tabnit lahdi bulunduğunda, kral Tabnit’in mumyalanmış vücudu neredeyse hiç bozulmamış halde lahdin içerisinde kahverengi bir sıvı içerisindeydi. Tabnit’in vücudu sanki birkaç saat önce gömülmüş gibi çok iyi korunmuştu. Osman Hamdi Bey’in öğle yemeğinde olduğu sıralarda küçük bir kaza oldu ve lahdi taşıyan işçiler lahdin içerisindeki sıvıyı yere döktüler. Bu yüzden, Tabnit’in vücudunu binlerce yıldır koruyan esrarengiz sıvının sırrı çözülemedi.
Lahdin Laneti
Tabnit lahdi üzerinde biri Mısır hiyeroglif yazısı ile diğeri ise Fenike dilinde iki yazıt bulunmaktadır. Lahdi gelecekte açacak kişi için Mısır hiyeroglif yazısı ile şu lanet yazılı:
“Ben, Tabnit, Astarte rahibi, Sidon kralı, Eshmunazar‘ın oğlu, Astarte rahibi, Sidon kralı, bu lahdin içerisinde yatıyorum. Bu lahdi bulan kişi, her kimsen sakın ola ki açma ve beni rahatsız etme, yanımda ne gümüş, ne altın ne de değerli başka birşey var, lahdin içerisinde sadece ben varım.
Sakın, sakın açma ve beni rahatsız etme. Bu, Astarte için iğrenç birşey. Eğer açmakta ve beni rahatsız etmekte ısrar edersen, güneşin altında yaşayanlar arasında tohumun olmasın! Refalılar arasında yatacak yerin olmasın! ”
Tabnit Kimdir?
Fenikeliler, Akdeniz kıyılarında yaşayan tarihin en gizemli medeniyetlerinden biriydi. Tabnit ise, Mısır’ın 26. hanedan tarafından yönetildiği dönemde en eski Fenike şehirlerinden biri olan Sidon’un kralıydı ve aynı zamanda bir astarte rahibiydi.
Mısır firavunları yaşadıkları dönem itibariyle oldukça etkiliydiler. Mısır dışında da birçok yerde kültürel anlamda etkili oldular. Fenikeliler de bu külltürden etkilenenlerden biriydi. Fenikeliler yaptıkları ticaret dolayısıyla birçok medeniyetle etkileşim kurdular, Mısırlılar ve diğer kültürlerden beslendiler.
Tabnit Lahdi Nerede Bulundu?
Tabnit lahdi Ürdün’ün Sidon şehri yakınlarındaki nekropolde bulundu. Bu kazılarda, İstanbul Arkeoloji müzesinde sergilenen başyapıtlardan İskender Lahdi ve Ağlayan Kadınlar lahdi de bu kazılarda bulunmuştu.