Bulutların üzerinde bir akşam yemeği kulağa hoş gelebilir. Ancak, uçaklarda yediğimiz yemeklerden çoğu zaman beklediğimiz tatları alamayız. Bu durum havayolu şirketlerine değil bize bağlı bir problem. Arkasında, aşçılar değil bazı bilimsel gerçekler var.
Binlerce kilometre yükseklikteki bir uçağın kabinini düşünelim. Bu irtifada soluğudumuz hava çok kurudur. Bir uçak kabini, çölden daha kuru bir havaya sahiptir. Böyle bir ortamda tat alma duyularımız etkilenir.
Alman Araştırma şirketi Fraunhofer IBP, uçaklardaki ortamın tat alma duyularımız üzerindeki etkisini ölçmek için bir çalışma yaptı. Uçaklardaki şartların aynısının oluşturulduğu bir ortamın hazırlanması 14 gün sürdü. Pilotlar, aşçılar ve şirket çalışanlarından oluşan bir grup teste alındı. Yemekler ve içecekler ile ilgili anketler yapıldı. Sonuç; uçak kabininde tuzlu tatlarda 30% ve tatlı tatlarda ise 20% oranlarında tat alma kaybı yaşanıyor. İşin iyi tarafı, baharatlı, acılı, ekşi ve meyve aromalı tatlarda bir kayıp yaşanmaması.
Bu sonuçlara göre; meyve aromalı Asya yemekleri uçaklarda en az etkilenirken, balık ve tavuk yemekleri ise tatları en çok etkilenen yemekler oldu.
Uçak yemeklerinin tatlarını etkileyen diğer bir etken ise, uçak kabininin düşük basınçlı olmasıdır. İçerisinde bulunduğumuz ortamın basıncı düşerse, kanda çözünebilen oksijen miktarı da düşer. Bu da tat ve konu alma sinirlerimizi etkiler. Havadayken, yiyecek ve içeceklerden soğuk algınlığı yaşadığımız zamanlardaki gibi tat alırız. Düşük basınç tat alma duyularımızı bu şekilde etkiler.
Sadece kuru hava ve düşük basınç değil, gürültü de havada yemek yerken tat almamızı etkiliyor. Gürültülü bir ortamda sessiz bir ortama göre yiyecekler daha az tatlı ve tuzlu hissediliyor.
Bütün bunların yanında, uçak yemeklerinin birgün önceden hazırlanıp dondurulduğunu ve uçakta ısıtılıp servis edildiğini de düşünecek olursak; uçak yemeklerine tat katmak için havayolu şirketlerinin işi bir hayli zor. Özellikle de ekonomi sınıfı yolcu yemekleri için.
Yemeklere daha fazla tuz ve şeker katmak bu problemi çözebilir. Ancak sağlıklı bir çözüm olmadığından, şirketler genelde uçakta etkilenmeyecek aromalar kullanarak uçak yemeklerine farklı tatlar katmaktadırlar. Mesela; tatlı, ekşi, acı ve tuzlu tatların dışında beşinci bir tat olan umami tatlar içeren besinler bolca kullanılır. Dana eti, karides, patates, deniz yosunu, ton balığı, parmesan peyniri gibi.